اثربخشی آموزش سواد اطلاعاتی اینترنتی بر یادگیری خودراهبر، تفکر سطح‌بالا و مهارت‌های حل مسئله دانش‌آموزان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی یزد، یزد، ایران

2 گروه مدیریت آموزشی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

10.22034/ise.2025.17385.1132

چکیده

زمینه و هدف: سواد اطلاعاتی اینترنتی نقش مهمی در افزایش خودکفایی دانش‌آموزان در دسترسی به منابع معتبر علمی دارد و آنها را برای یادگیری مادام‌العمر آماده می‌کند؛‌ بنابراین هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش سواد اطلاعاتی اینترنتی بر مهارت‌های حل مسئله، تفکر سطح‌بالا و یادگیری خودراهبر دانش‌آموزان ابتدایی بوده است.
روش: روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ مورد مطالعۀ این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر پایۀ سوم ناحیۀ ۲ شهر یزد در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. بدین منظور 30 دانش‌آموز دختر پایۀ سوم ابتدایی ناحیۀ ۲ یزد با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش برای گردآوری داده‌ها پرسش‌نامه‌های یادگیری خودراهبر فیشر، کینگ و تاج (2001)؛ تفکر سطح‌بالای عبدی و دیگران (1393) و مهارت حل مسئلۀ هپنر و پترسن (1982) بود. آموزش سواد اطلاعاتی اینترنتی، طی 8 جلسۀ 60 دقیقه‌ای برای گروه آزمایش اجرا گردید.
یافته ­ها: نتایج بررسی فرضیه‌ها‌‌ از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیره (سطح معناداری 05/0) نشان داد که آموزش سواد اطلاعاتی اینترنتی بر مهارت‌های حل مسئله، تفکر سطح‌بالا و یادگیری خودراهبر دانش‌آموزان دختر پایۀ سوم ابتدایی تأثیر دارد و آن را بهبود می‌بخشد.
نتیجه ­گیری: بنابراین معلمان و مسئولان آموزشی می‌توانند با آموزش سواد اطلاعاتی اینترنتی به دانش‌آموزان، به بهبود عملکرد تحصیلی و موفقیت تحصیلی آنان کمک نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The effectiveness of internet information literacy training on self-directed learning, high level thinking and problem solving skills of students

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Shoughoshoara 1
  • Mansoor Dehghan Manshadi 2
  • Mahdieh Estabraghi 3
1 Master of Educational Technology, Yazd Islamic Azad University, Yazd, Iran
2 Department of Educational Administration, Farhangian University, Tehran, Iran
3 Ph. D. Student of Educational Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Background and aim: Internet information literacy plays a significant role in enhancing students' self-sufficiency in accessing reliable academic resources and preparing them for lifelong learning. Therefore, the aim of the present study was to determine the effectiveness of internet information literacy training on problem solving skills, high level thinking, and self-directed learning of elementary school students.
Method: The research method was quasi-experimental with pre-test, post-test with control group. The population of this study included all third grade female students in District 2 of Yazd during 2021-2022 academic year. For this purpose, 30 female students of the third grade of elementary schools in District 2 of Yazd were selected using available sampling method and were placed in two experimental (15 people) and control (15 people) groups. The research tools for data collection were the self-directed learning questionnaire by Fisher et al (2001); the high level thinking questionnaire by Abdi and colleagues (2014); and the problem solving skills questionnaire by Heppner and Petersen (1982). Internet information literacy training was conducted for the experimental group over eight 60 minute sessions by the researcher.
Findings: Hypothesis testing through mancova analysis (at a significance level of 0.05) showed that internet information literacy training positively impacts and improves problem solving skills, high level thinking, and self-directed learning among third grade female students in primary schools.
Conclusion: Therefore, teachers and educational officials can help students improve their academic performance and academic success by teaching internet information literacy to them.

کلیدواژه‌ها [English]

  • High level thinking
  • Internet information literacy
  • Problem solving skills
  • Self-directed learning
  • Training